ALİ CENGİZ…                                                                                         

Ali Cengiz… Rivâyete göre, Anadolu’yu işgâl eden Moğol hükümdarı Cengiz Han ile onun soyundan gelenlere ‘Âli Cengiz’ denilirmiş… ‘Âl’ soy sop mânâsında… Zamanla ‘Ali Cengiz’ şekline dönüşmüş… Ali cengiz oyunu, ‘sırrını çözemediğimiz hileli işleri’n târifi, kendi çıkarlarından başka bir şey düşünmeyenlerin yaptığı hile/tuzak/aldatma, dürüstmüş gibi görünüp sürekli yalan söylemeleri… Şeytanın bile aklına gelmeyecek oyunlar, hileler, düzenbazlıklar… Çıkarlarına göre hareket edenlerin, hedeflerini gerçekleştirmek için oynamaktan çekinmedikleri oyunlar… İyi ya da kötü maksadına ulaşmak isteyenlerin yaptıkları hileler… İyi maksatla iyinin galebesi için yapılan yalan dolan olmayanlar, ehven… Gözümüzü dört açalım… O kadar çok Ali cengiz oyunu oynanıyor ki… Üstelik oyun içinde oyun… Hiç kimseyi hor görmeyelim; her yiğidin vardır bir oyunu… Muhakkak, vardır hilebaz akıllının hilesini bozan, Ali cengiz oyunu…

Ali cengiz oyunu masalı: “Bir zamanlar, türlü hünerler, sihirli oyunlar bilen Ali Cengiz adında bir adam yaşarmış… En büyük hüneri de, kılıktan kılığa girmekmiş… Bunun sırrını bilen yokmuş… Ali Cengiz, bildiği hünerinin sırrını kimseyle paylaşmazmış… Ali Cengiz, birçok ülkede meşhur olmuş… Bu ülkelerden birinin sultanı, Ali Cengiz oyunlarının sırrını açıklayana kızını vereceğini ferman buyurmuş… Bir fukara delikanlı, yollara düşmüş ve nasıl ettiyse Ali Cengiz’e hizmetkâr olmayı başarmış… Bir müddet sonra Ali Cengiz’in sırrını öğrenip, yanından kaçmış… Ali Cengiz, garip delikanlının peşine düşmüş yakalamak için…  Lâkin fukara delikanlı da pek kurnazmış… Delikanlı kuş olup uçmuş; Ali Cengiz kartal olup arkasına düşmüş… Delikanlı it olup kaçmış; Ali Cengiz kurt olup kovalamış… Sonuçta, kılıktan kılığa, hünerden hünere geçe geçe, meraklı sultanın ülkesine kadar gelmişler… Delikanlı, sultanın huzurunda bir demet çiçek olmuş; onun kucağına atıvermiş kendini… Sultan ortalığa şaşkın şaşkın bakarken Ali Cengiz bir küçük köylü kızı olup, çiçeği sultanın kucağından kapmağa yeltenmiş… Delikanlı bir avuç buğday olup kızın ellerinden yere akıvermiş… Ali Cengiz tavuk olup, buğdaylara saldırmış… Boynuz kulağı çoktan geçmiş; delikanlı tilki olup, tavuğu boğazından yakaladığı gibi canını alıvermiş… Sultan gözleri önünde cereyan eden bu Ali Cengiz oyununu hayretle izlemiş, merakını gidermiş ve pek beğenmiş… Sultan, verdiği sözü yerine getirmiş ve kızını, delikanlıya vermiş…” Masalın farklı anlatımlarında, ‘Ali cengiz oyunu’ böyle, şöyle ya da öyle… Sonuçta, mutlu son hep aynı… Ya gerçek hayattaki Ali cengiz oyunları? Elbette, herkesin bir hesabı var, ancak Allah’ın da bir hesabı var… “Onlar tuzak kurdular. Allah da tuzak kurdu. Allah, tuzak kuranların en hayırlısıdır.” (Âl-i İmrân, 54)…

Gerçekleri saptırmayı mârifet zanneden sözüm ona topluma önderlik yapan Ali Cengizleri iyi tanımak lazım… Ali Cengiz oyunlarıyla hükmetmek adâlet mi? Timsâl alınması gereken figür, ‘Ali Cengiz’ olmamalı! Timsâl alınması gereken lider/önder, Ali bin Ebî Tâlib, Hz Ali, Ebû Türâb (Toprağın babası) olmalı…  Ali cengiz oyunlarından berî olan Hz Ali… İlmin, adaletin, cesaretin timsali Hz. Ali… Mazlumların timsali Hz Ali… “İbadet gibi, ticaret de hile kabul etmez.” (Hz. Ali)…  “Hile yıldırıma benzer, onun ışığıyla yolcuların yolu görmelerine imkân yoktur… – Aklına hile tezgâhı dokuma. Aldatan, aldanır.” (Hz Mevlana)… Hile ile elde edilen sahte kazanımlar, Ali cengiz oyunu… Hile ile ilintili her bir söylem ve iş, Ali cengiz oyunu… Aslında, Ali cengiz oyunu ‘âdi cengiz oyunu’ diye bilinmeli… Âli olanın, hile ile alâkası olamaz… Sol yanımızı acıtan, sağduyumuzu törpüleyen engel ise, dost bildiklerimizin dost olmayan tavırları ve işleri… Güvenip ‘dostum’ deriz, sırrımızı, aşımızı paylaşırız, birlikte yola çıkarız, yoldaş oluruz, en kötü gününde destek çıkarız, hilebaz çıkınca verdiğimiz değere üzülürüz… Hile; belki kısa vadede bize oyunu kazandırır… Ancak, Hakk’ın hükmünü hile bozamaz… Kör ile yatıp şaşı kalkarız, sahtekâr ile arkadaş olunca, hilebaz oluruz… Başkasına hile yapmak, oyun tezgâhlamak, akıllı olduğumuzu göstermez… Mâsum da olsak hile, bizi sürükler kötülüğün girdabına bile bile… Hile ile aldatmak, hile ile aldanmaya sebeptir… Hile ile iş gördüğümüzde, minnet ile yaşarız, zillet ile can veririz… Zaman, birlik dirlik beraberlik zamanı…

Oyun bu, Ali cengiz oyunu… Güzellikler adına güzel yapıldığında, güzel bakıldığında, Ali cengiz oyununu oynamaya değer…  Kim olursak olalım, etik davranmaya hepimizin ihtiyacı var… Çalıp çırpmamak ve hile yapmamak, ahlâkımızla alâkalı… Hem bireysel hayatımızda hem iş hayatımızda Ali cengiz oyunlarına mahal vermemek gerek… Tek tek hepimizi ve kurumlarımızı; yasalar, normlar ve kadim medeniyet değerlerimizle ayakta tutabiliriz… Kurumlarımızı var kılan ‘Ali Cengizler’ (çalışanlar) hep olmalı; Ali cengiz oyunları değil… Kurumsallaşmalıyız, saydam ve hesap verebilir olmalıyız… Kurum çalışanlarımız, Ali Cengizler, çalıştıkları kurumlarda kendilerine pay çıkarmamalı ve hile için bahane aramamalı; Ali cengiz oyununun figüranları olmamalı; çalıştıkları kurumlara artı değerler katmalı… Denetim, öncelikle vicdanlarımızda olmalı, sonra halka halka her bir ‘Ali Cengiz’i kuşatmalı…  Birilerinin ayaklarına çelme takmak, paçalarından aşağıya çekmek mârifet değil… Birilerinin üzüntüleri ve düşkün olmaları üzerine mutlu olmak gibi bir hayatı kurgulamak ve yaşamak, hüner değil… Mârifet, hayırlı ve güzel işlerde oyun kurucusu olabilmek; bize çelme takanların oyununa gelmemek…  

Hep birlikte Ali olmayız, Cengiz olmalıyız, Ali Cengiz olmalıyız… Bekir, Ömer, Osman, Hasan, Hüseyin, Ertuğrul, Alp, Mehmet olmalıyız… Mehmetçik olmalıyız… Tek yürek, tek ses, tek yumruk olmalıyız… Emperyalistler ve işbirlikçileri tarafından Türkiye’miz üzerinde oynanan Ali cengiz oyunlarını bozmalıyız… Önce kendimiz olmalıyız, kendimize egemen olmalıyız, sonra hep birlikte Türkiye sevdalısı olmalıyız… Dağa taşa her yere Made In Türkiye damgasını vurmalıyız… Selam, sevgi ve saygılarımla.